Mauaji ya waandishi wa habari yameongezeka duniani

Kituo cha uhuru wa vyombo vya habari nchini Sudan, kimetangaza kuongezeka mauaji dhidi ya waandishi wa habari duniani. Kwa mujibu wa ripoti ya kila mwaka ya kituo hicho, waandishi wa habari 172 wameuawa mwaka jana katika nchi 26 duniani kiwango ambacho ni zaidi ya kile cha mwaka juzi 2012. Aidha ripoti ya kituo hicho cha uhuru wa vyombo vya habari nchini Sudan imeeleza kuwa,  mwaka 2012 waandishi wa habari 140 waliuawa katika nchi 28. Ripoti hiyo imeongeza kwamba, mbali na mauaji kutiwa mbaroni, kupandishwa kizimbani, kutishiwa usalama na kufanyiwa miamala mibaya waandishi wa habari, lakini wahusika wake hawatiwi mbaroni. Kituo hicho kimeitaja Uturuki kuwa nchi ya kwanza kwa vitendo hivyo, ambapo waandishi wa habari 40 walitiwa mbaroni mwaka 2012 pekee nchini humo. Hivi karibuni Katibu Mkuu wa Press Emblem Campaign (PEC), Blaise Lempen alinukuliwa akisema kuwa, kuna haja kwa kila nchi kufanyia kazi azimio la tarehe 28 mwezi Machi mwaka huu la Baraza la Haki za Binaadamu juu ya udharura wa  kulindwa waandishi wa habari wakati wanapotekeleza majukumu yao.

Al Maliki apinga njama za kutaka kuigawa Iraq

• 

Waziri Mkuu wa Iraq Nouri al Maliki amepinga vikali njama za kutaka kuigawa nchi hiyo na kuakhirishwa uchaguzi wa Bunge uliopangwa kufanyika hivi karibuni nchini humo.

Nouri al Maliki amesema kuwa, baadhi ya watu wanafanya njama za kuigawa nchi hiyo na kusisitiza kwamba eneo la Kurdistan au maeneo mengine yoyote ya nchi hiyo, hayana haki ya kujitenga na serikali kuu ya nchi hiyo. Waziri Mkuu wa Iraq ameongeza kuwa, takwa kama hilo linakinzana kikamilifu na Katiba ya Iraq ambayo inasisitiza juu ya kuwepo umoja na mshikamano wa kitaifa. Waziri Mkuu wa Iraq amesema kuwa, hakuna mivutano kati ya madhehebu za kidini nchini humo bali makundi ya kisiasa ndiyo yanayofanya juhudi za kupata uungaji mkono kutoka kwa wananchi kwenye kinyang'anyiro hicho cha uchaguzi wa bunge.

Wakati huohuo, Udey al Khadran, Mkuu wa wilaya ya Khales katika jimbo la Diyala mashariki mwa Iraq amesema kuwa, Qatar na Saudi Arabia zinawaunga mkono kifedha baadhi ya wagombea ambao  mara kwa mara wamekuwa wakifanya njama za kuzusha fitina, umwagaji damu na machafuko nchini humo. Uchaguzi wa Bunge la Iraq umepangwa kufanyika mwishoni mwa mwezi huu wa Aprili.

Abdoulaye Wade arejea nchini Senegal

Rais wa zamani wa Senegal, Abdoulaye Wade, amefanikiwa kurejea nchini humo chini ya ulinzi mkali na baada ya kuishi uhamishoni kwa miaka miwili. Wade mwenye umri wa miaka 87 aliyekuwa madarakani tangu mwaka 2000 hadi 2012 baada ya kushindwa katika uchaguzi na Rais Macky Sall wa nchi hiyo, alielekea nchini Ufaransa na kuishi huko kwa kipindi chote hicho. Inaelezwa kuwa, kurejea kiongozi huyo wa zamani nchini Senegal, ni kutaka kuwa karibu na mwanawe Karim Wade ambaye anaendelea kuzuiliwa katika korokoro ya nchi hiyo kwa tuhuma za ufisadi wa kifedha wa mamilioni ya dola za Kimarekani. Mwana huyo wa Wade amekuwa kizuizini nchini Senegal kwa zaidi ya mwaka mmoja sasa huku akitazamiwa kupandishwa kizimbani mwezi Juni mwaka huu kwa tuhuma hizo. Karim Wade anadaiwa kutumia njia zisizo halali katika kupata utajiri huo wakati wa utawala wa baba yake Abdoulaye Wade. Wade ameituhumu serikali ya Rais Macky Sall wa nchi hiyo kwa kuzuia makusudi kutolewa idhini ya kutua ndege iliyokuwa imembeba katika uwanja wa ndege wa Dakar na hivyo kulazimika kutua Dar Al-Bayda nchini Morocco hapo siku ya Jumatano iliyopita.

zamani leo -Jumamosi, Aprili 26, 2014

Leo ni Jumamosi tarehe 26 Mfunguo Tisa Jamadut-Thani 1435 Hijria sawa na tarehe 26 Aprili mwaka 2014 Miladia.

Siku kama  ya leo miaka 50 iliyopita yaani tarehe 26 Aprili mwaka 1964, nchi mbili za Tanganyika na Zanzibar ziliungana na kuunda Jamhuri ya Muungano wa Tanzania. Kabla hapo Tanganyika na Zanzibar zilikuwa chini ya tawala mbalimbali ambapo mtawala wa mwisho alikuwa Muingereza. Tanganyika ilijikomboa na kupata uhuru mwaka 1961 na Zanzibari kwa upande wake ilipata uhuru mwaka 1963. Mnamo mwaka 1964, Julius Kambarage Nyerere Rais wa wakati huo wa Tanganyika alitaka kuweko muungano baina ya Tanganyika na Zanzibar ambapo katika tarehe kama ya leo lengo hilo lilitimia. Kijiografia Tanzania iko mashariki mwa Afrika ikiwa inapakana na Kenya, Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo, Uganda, Rwanda, Burundi, Zambia, Malawi na Msumbiji.

***

Katika siku kama ya leo miaka 28 iliyopita, kituo cha nguvu za nyuklia cha Chernobyl huko Ukraine ambacho kilikuwa kikidhamini sehemu kubwa ya nishati ya umeme ya nchi hiyo kiliripuka na kusambaza mada hatari za miale ya nunurishi au radioactive. Awali Umoja wa Kisovieti ulikadhibisha habari ya kutokea mlipuko katika kituo hicho. Hata hivyo baadaye ulilazimika kukiri kutokea mlipuko huo baada ya kuenea mada za nunurishi kutokea  katika kituo hicho. Kasoro za kiufundi zilitajwa kuwa chanzo cha mlipuko huo. Mwaka 2000 Ukraine ilikifunga kabisa kituo cha nyuklia cha Chernobyl.

***

Miaka 81 iliyopita katika siku kama ya leo, Shirika la Kuogofya la Gestapo la  Ujerumani liliasisiwa. Shirika hilo liliasisiwa na Hermann Wilhelm Goering aliyekuwa mmoja wa maafisa wa juu wa Adolph Hitler kiongozi wa Wanazi wa Ujerumani. Shirika hilo lilikuwa ni polisi wa siri wa Kijerumani katika kipindi cha utawala wa Wanazi. Jukumu la German for Secret State Police, kama lilivyojulikaa pia, lilikuwa ni kuwafatilia, kuwatia mbaroni na kuwanyongwa watu waliokuwa wakimpinga Hitler na siasa zake za Kinazi. Kiongozi mashuhuri kabisa wa Gestapo alijulikana kwa jina la Heinrich Himmler na alianza kuwaongoza polisi hao wa siri wa Kijerumani mwaka 1934.

Siku kama ya leo miaka 18 iliyopita mwafaka na tarehe 26 Aprili mwaka 1996, mashambulizi ya kijeshi yaliyodumu kwa siku 16 ya utawala wa Kizayuni wa Israel dhidi ya Lebanon yaliyojulikana kwa jina la "Vishada vya Hasira" yalimalizika. Katika operesheni hiyo, jeshi la Israel lilifanya mashambulio ya nchi kavu, anga na baharini huko kusini na hata katika ya mji mkuu wa Lebanon, Beirut. Mbali na kuharibu maeneo mengi ya raia na miundo mbinu na taasisi za kiuchumi, utawala haramu wa Israel uliwaua shahidi raia 180 wa Lebanon na kujeruhi mamia ya wengine.

***

Na siku kama ya leo miaka 1427 kulingana na kalenda ya Hijria, vita vya Dhatus Salasil vilimalizika kwa Waislamu kujipatia ushindi. Vita hivyo vilianza baada habari kusambaa kuwa kikundi cha washirikina kilitaka kushambulia mji wa Madina. Baada ya habari hiyo kumfikia Mtume Mtukufu (s.a.w), aliwaamuru baadhi ya Waislamu waenda kukabiliana na washirikina hao wakiongozwa na kamanda mmoja aliyetoka upande wa Muhajirina. Hata hivyo baada ya kujua uwezo mkubwa waliokuwa nao maadui, kundi hilo la Waislamu lilirejea. Mtume alimtuma kamanda mwingine lakini naye huyo pia alirejea na ndipo Mtume Mtukufu (s.a.w) alipomteua Ali bin Abi Twalib (a.s) aongoze Waislamu katika mapigano hayo. Imam Ali (a.s) kwa umahiri mkubwa aliwashambulia maadui na kurejea Madina na ushindi.

***

JK: Muungano wa Tanzania ni kigezo kwa Afrika

Rais Jakaya Kikwete wa Tanzania

Rais Jakaya Mrisho Kikwete wa Tanzania amesema kuwa, bara la Afrika linatakiwa kujifunza jambo kutokana na mafanikio yaliyopatikana kupitia Muungano wa Tanganyika na Zanzibar uliodumu kwa miaka 50 sasa. Rais Kikwete amesema kuwa, kudumu kwa muungano huo na kuendelea kuimarika kwa nusu karne, sio jambo linalofaa kubezwa na nchi yoyote kwa kuwa zipo baadhi ya nchi zilizojaribu kufanya hivyo, lakini hazikufanikiwa. Rais Jakaya Kikwete aliyasema hayo hapo jana jijini Dar es Salaam, Tanzania, kwa mnasaba wa maadhimisho ya miaka 50 ya muungano wakati akipokea matembezi ya vijana na kuzungumza na wananchi kupitia vyombo vya habari. Alisema kama ninavyomnukuu, “Wapo wenzetu barani Afrika waliojaribu, lakini hawakufanikiwa kama sisi, kwani muungano wao ulidumu muda mfupi na kusambaratika. Wapo waliokaa miaka miwili, miezi na wapo ambao wameanza majadiliano mpaka leo hawajamaliza.” Mwisho wa kunukuu. Aidha Rais Kikwete alinukuu maneno ya Mwalimu Julius Nyerere, kwa kusema kama ninavyomnukuu: “Tanzania ni lulu ya pekee kabisa katika historia ya Afrika, nchi nyingine zote ni za kurithi kutoka ukoloni, Tanzani ni ya kuundwa na sisi wenyewe.” Mwisho wa kunukuu.

Bunge la Somalia kujadili sheria ya ugaidi

Wabunge wa Somalia wakiwa kwenye vikao vya bunge

Serikali ya Somalia imewasilisha bungeni muswada wa kukabiliana na ugaidi nchini humo. Waziri Mkuu Abdiweli Sheikh Ahmed wa Somalia ameonyesha matarajio yake kwamba, sheria ya kukabiliana na ugaidi inayotarajiwa kupasishwa na bunge la nchi hiyo itaiwezesha serikali yake kuyaadhibu makundi ambayo yanaendesha harakati za kigaidi katika ardhi ya nchi hiyo. Kwa mujibu wa ripoti hiyo, muswada huo unatazamiwa kujadiliwa na bunge la nchi hiyo wiki zijazo. Somalia imekuwa ikikabilia na wimbi la mashambulizi ya wanamgambo wa kundi la ash-Shabab ambapo hivi karibuni watu wasiojulikana walimpiga risasi na kumuua mbunge mmoja katika mji mkuu wa nchi hiyo Mogadishu, akiwa ni mbunge wa pili wa Bunge la nchi hiyo kuuawa katika kipindi kisichopungua masaa 24. Vikosi vya Jeshi la Somalia vikishirikiana na vikosi vya kulinda amani vya Umoja wa Afrika AMISOM vinatekeleza operesheni kubwa ya kijeshi dhidi ya wanamgambo wa ash-Shabab.

Watuhumiwa wa uhaini wapandishwa kizimbani Rwanda

Washukiwa wanne wa uhaini waliokamatwa wiki iliyopita nchini Rwanda wamefikishwa mahakamani kwa mara ya kwanza Jumatatu hii. Baadhi ya watuhumiwa wamekiri kuhusika kwenye njama za kutaka kufanya mauaji dhidi ya viongozi wa serikali akiwemo Rais Paul Kagame.

Kutoka Kigali mwandishi wetu Sylivanus Karemera anaripoti zaidi.http://kiswahili.irib.ir/habari/mahojiano/item/39709-watuhumiwa-wa-uhaini-wapandishwa-kizimbani-rwanda

Sauti na Video

 Download

Bunge la Burundi launda kamati ya ukweli na maridhiano

Bunge la taifa nchini Burundi limepasishwa muswada wa sheria kuhusiana na kuundwa kamati ya ukweli na maridhiano ya kitaifa nchini humo.

Muswada huo umekuja baada ya kupita miaka 21 tangu taifa hilo likumbwe na machafuko ya wenyewe kwa wenyewe zaidi ya miongo miwili iliyopita.

Mwandishi wa Radio Tehran ametuandalia ripoti ifuatayo:WWW:http://kiswahili.irib.ir/habari/mahojiano/item/39735-bunge-la-burundi-launda-kamati-ya-ukweli-na-maridhiano

Prof. Lipumba afafanua kuhusu kundi la UKAWA na malengo yake

Mwenyekiti Taifa wa chama cha upinzani cha CUF nchini Tanzania, Prof. Ibrahim Haruna Lipumba, amesema kundi la Umoja wa Katiba ya Wananchi (UKAWA) litaendelea kupigania haki ya Watanzania ya kupata katiba wanayoitaka na inayoakisi maoni yao waliyoyatoa mbele ya Tume ya Marekebisho ya Katiba. Kundi hilo linajumuisha wajumbe wa bunge maalumu la katiba wanaopinga kile wanachodai ni ubabe wa chama tawala CCM kwenye bunge hilo. Kundi hilo liliondoka bungeni wiki iliyopita likissema kuwa limechoshwa na kusikiliza matusi, na lugha za kejeli na kibaguzi kutoka kwa wajumbe wa CCM na kulalamikia kuburuzwa na chama hicho tawala katika kujadili rasimu ya Katiba mpya.

Salim Swaleh amepata fursa ya kuzungumza na Prof. Lipumba ambaye anajibu baadhi ya maswali muhimu ambayo Watanzania wengi wamekuwa wakijiuliza. Bofya hapa kusikiliza mahojiano hayo au tumia Player iliyopo hapa chini.http://kiswahili.irib.ir/habari/mahojiano/item/39766-prof-lipumba-afafanua-kuhusu-kundi-la-ukawa-na-malengo-yake

Viongozi Nigeria wataka umoja dhidi ya Boko Haram

Wakuu wa majimbo ya Nigeria wametaka kuundwa mirengo ya umoja katika kukabiliana na kundi la Boko Haramu na mashambulizi dhidi ya Waislamu na Wakristo nchini humo. Siku ya Alkhamisi Rais Goodluck Jonathan wa Nigeria aliitisha kikao cha usalama, kwa lengo la kujadili njia za kumaliza mashambulizi ya miaka mitano ya kundi hilo, kikao ambacho kilihudhuriwa na wakuu wa majimbo 36 ya nchi hiyo kutoka pande zote mbili za kusini, eneo lenye wafuasi wengi wa Kikristo na lile la kaskazini ambalo lina Waislamu wengi. Baada ya kikao hicho viongozi hao walitangaza kwa pamoja kuwa, mashambulizi yanayofanywa na kundi la Boko Haram nchini Nigeria si vita vya kidini na kwamba wahanga wa mashambulizi ya kundi hilo ni Waislamu na Wakristo kwa pamoja. Walisisitiza kuwa, mashambulizi ya wanamgambo wa kundi hilo hayatofautishi baina ya Muislamu au Mkristo na hivyo kulitaja kundi la Boko Haram kuwa ni kundi la uhalifu tu.

Ikhwan wahamishwa Qatar na kupelekwa nchini Libya

Duru za habari zimewanukuu maafisa wa Libya kuwa, viongozi wa harakati ya Ikhwanul Muslimin nchini Misri waliokuwa wakiishi nchini Qatar wamehamishiwa nchini Libya kwa siri. Vyanzo vya habari katika uwanja wa ndege wa kimataifa mjini Tripoli vimeeleza kuwa, katika siku za hivi karibuni kumekuwa kukishuhudiwa harakati za kutia shaka sambamba na kuongezeka idadi kubwa ya safari za ndege za kijeshi zinazoingia na kutoka katika uwanja huo. Chanzo cha habari ambacho hakikutaka kutaja jina lake kimewanukuu baadhi ya maafisa wa serikali nchini Libya wakisema kuwa, ndege hizo zilikuwa zimewabeba viongozi wa harakati ya Ikwanul Muslimin kutoka Qatar, baada ya serikali ya Doha kuamua kuwahamisha kwa siri viongozi hao kuelekea Libya. Kwa mujibu wa chanzo hicho, Sheikh Yusuf Qardhawi, Mkuu wa Umoja wa Kimataifa wa Maulama wa Kiislamu karibuni hivi atapelekwa nchini Tunisia. Inaelezwa kuwa, uhamishaji huo wa viongozi wa harakati ya Ikwanul Muslimin kutoka Doha kwenda Tripoli, kunafanyika chini ya usimamizi wa vyombo vya usalama na intelijensia vya Qatar. Kwa mujibu wa makubaliano ya hivi karibuni yaliyotiwa saini mjini Riyadh Saudia, Qatar inatakiwa kuangalia upya siasa zake sambamba na kuacha kuiunga mkono harakati ya Ikwanul Muslimin ya nchini Misri. Inaelezwa kuwa, miezi miwili iliyopita Saudi Arabia, Imarati na Bahrain ziliondoa mabalozi wake mjini Doha, Qatar, katika kulalamikia siasa za nchi hiyo za kuendelea kuwaunga mkono wanachama wa Ikwanul Muslimin. Hayo yanajiri katika hali ambayo hivi karibuni Waziri wa Mambo ya Nje wa Tunisia, alikadhibisha taarifa iliyosambazwa na vyombo vya habari kuhusiana na kuhamishiwa nchini humo ofisi ya Sheikh Yusuf Qardhawi na kusema kuwa taarifa hiyo haina ukweli wowote.

Saudia na Ufaransa zataka kuharibu uchaguzi wa Syria

Saudia na Ufaransa nchi mbili zinazounga mkono makundi ya kigaidi nchini Syria, zinafanya njama za kuvuruga uchaguzi wa nchi hiyo. Habari zinaeleza kuwa, viongozi wa nchi hizo mbili wamekuwa wakifanya mazungumzo katika eneo la karibu na mpaka wa Jordan na Syria ili kuhakikisha zinazuia kufanyika uchaguzi mkuu wa Syria. Gazeti la 'Al-Manar' la Palestina limeandika kuwa, Saudia na Ufaransa zimepatwa na wahka mkubwa kufuatia ushindi mkubwa wa jeshi la Syria dhidi ya makundi ya kigaidi katika maeneo ya mji wa Homs sambamba na kufunga njia za kupitishia misaada kuelekea kwa makundi hayo ya kigaidi katika miji ya Aleppo, huko kaskazini mwa nchi hiyo. Kwa mujibu wa ripoti hiyo, Riyadh na Paris hivi sasa zinayashawishi makundi ya kigaidi kufungua maeneo ya Homs ambayo sasa yanadhibitiwa na jeshi la serikali. Gazeti la 'Al-Manar' limeongeza kuwa, Saudia na Ufaransa zinafanya njama za kuyapatia makundi ya kigaidi makombora ya kutungulia ndege nchini humo. Hivi karibuni Msemaji wa Wizara ya Mambo ya Nje ya Syria alitangaza kuwa, tayari nchi hiyo imeshachukua hatua madhubuti za kuhakikisha kuwa uchaguzi wa rais unafanyika kwa salama na kuongeza kuwa, hata hivyo maadui wa taifa na wananchi wa Syria wanafanya njama ili kuzuia tukio hilo la kihistoria lisifanyike nchini humo.

Kenya yataka kukomeshwa mapigano nchini S/Kusini

Rais Uhuru Kenyatta wa Kenya ametaka kurejeshwa hali ya usalama na amani nchini Sudan Kusini. Rais Kenyatta amezitaka pande hasimu zinazoongoza mapigano nchini Sudan Kusini kuhakikisha zinakomesha vita vya ndani haraka iwezekanavyo. Hadi hivi sasa vita hivyo vimeshapelekea maelfu ya raia kuuawa. Aidha Rais Kenyatta ameonya kuwa nchi za eneo hilo la Afrika hazitaruhusu kutokea maafa mengine kwa wananchi wa taifa lolote la bara la Afrika. Mapigano nchini Sudan Kusini yaliibuka mwezi Disemba mwaka jana baada ya kufeli jaribio la kutaka kuiangusha serikali ya Rais Salva Kiir. Zaidi ya watu 1000 wameuawa na wengine laki tisa kuwa wakimbizi ndani na nje ya nchi hiyo changa zaidi barani Afrika. Wakati huo huo na katika juhudi za kurejesha maridhiano kati ya wananchi wa taifa hilo, mahakama moja nchini Sudan Kusini imewaachilia huru viongozi wanne wlioasi ambao walikuwa wakituhumiwa kufanya uhaini na njama za kutaka kuiangusha serikali kuu ya Juba. Hatua hiyo, imefanyika katika hali ambayo viongozi wa pande mbili wanaohusika katika mgogoro wa nchi hiyo, wanakabiliwa na tishio la kuwekewa vikwazo na Umoja wa Mataifa kutokana na kuendeleza mauaji na ukatili katika taifa hilo.

UN:Kuwahamisha kwa nguvu Waislamu CAR

Umoja wa Mataifa umesema kuwa, haifai kuwalazimisha Waislamu waache nchi yao ya Jamhuri ya Afrika ya Kati na kuwapeleka nje ya nchi hiyo bila ya ridhaa yao. Hayo yamesemwa na maripota wawili maalumu wa haki za wakimbizi wa Umoja wa Mataifa nchini Jamhuri ya Afrika ya Kati ambao ni Chaloka Beyani, na Rita Izsák na kusisitiza kuwa, kuwahamisha nje ya nchi wakimbizi lazima kuzingatie sheria hasa pale inapotokea maisha ya wakimbizi hao kuwa hatarini. Maripota hao wa Umoja wa Mataifa wamesema kuwa, ikiwa hatua hiyo itatekelezwa bila kufuata sheria, basi itahesabika kuwa ni kujichukulia hatua mkononi. Maafisa hao maalumu wa Umoja wa Mataifa nchini Jamhuri ya Afrika ya Kati wamesisitiza kuwa, kuna udharura wa kuwapa fursa ya kuchagua Waislamu nchini humo kati ya kubakia au kuondoka nje ya nchi na kurejea makwao baada ya kupatikana hali ya usalama na amani nchini humo. Hayo yanajiri katika hali ambayo, hivi karibuni viongozi wa serikali ya Jamhuri ya Afrika ya Kati, walilaani hatua ya askari wa Ufaransa kwa kushirikiana na Shirika la Umoja wa Mataifa la Kuhudumia Wakimbizi (UNHCR), ya kuwahamisha kiholela Waislamu wa nchi hiyo na kuwapeleka katika maeneo yasiyo rasmi au nje ya nchi hiyo, na kuongeza kuwa, hatua hiyo itaharibu umoja wa kitaifa nchini Jamhuri ya Afrika ya Kati.

Dawa za Kurefusha Maisha ya Waathirika wa Ukimwi ARV

 

Ni matumaini yangu kuwa hamjambo wapenzi wasikilizaji na mko tayari kando ya redio zenu ili kufuatilia sehemu nyingine ya mfululizo wa makala za kipindi cha Ijue Afya Yako. Leo nitazungumzia juu ya dawa za kurefusha maisha ya waathirika wa ukimwi yaani ARV, lengo likiwa ni kuongeza ufahamu kuhusiana na matibabu ya ugonjwa huu hatari. Karibuni muwe nami hadi mwisho wa kipindi.

&&&&&&

Sote tunatambua kuwa hadi sasa ugonjwa hatari wa Ukimwi ambao ni tishio kwa dunia kwa kuwa unasababisha vifo vya mamilioni ya watu kila mwaka hauna kinga wala tiba mujarabu. Hata hivyo kuna dawa ambazo huweza kupunguza makali ya virusi vya Ukimwi na hivyo kusaidia kupunguza madhara ya vijidudu hivyo katika mfumo wa kulinda mwili. Dawa hizo huitwa antiretrovirals kwa kifupi ARV's na matibabu yake hujilikana kama Antiretroviral Therapy. Dawa hizi hupambana na virusi vinavyosababisha Ukimwi na kuwasaidia wale walio na virusi hivyo kuwa na afya nzuri. ARV hupunguza kasi ya kuzaliana virusi vya HIV na wakati virusi hivyo vinapozaliana kwa kasi ndogo huwa na uwezo mdogo wa kuathiri mfumo wa ulinzi wa mwili. Iwapo mfumo wa kulinda mwili unafanya kazi vyema, uwezekano wa mwili kupatwa na magonjwa hupungua. Mfumo wa ulinzi wa kila mtu ndio kinga inayozuia mwili kushambuliwa na maradhi, na kwa ajili hiyo kwa kuwa dawa za ARV hupunguza madhara ya virusi  vya HIV ya kuuharibu mfumo wa kulinda mwili, iwapo dawa hizo zitatumiwa kama ipaswavyo, huweza kumsaidia mgonjwa wa Ukimwi kuishi maisha marefu na kuwa na afya nzuri. Kabla ya kusonga mbele na kipindi chetu ni bora tuyajue malengo ya matibabu ya dawa za ARV's kwa waathirika wa ugonjwa wa Ukimwi:

1.      Kuhakikisha kwamba virusi vya HIV vinadhibitiwa kwa kiasi kikubwa katika mwili wa muathiriwa kwa kuvizuia visizaliane zaidi.

2.      Kuhuisha na kulinda utendaji kazi wa kinga za mwili kwa kuzijaza upya seli za CD4.

3.      Kupunguza vifo na magonjwa yanayoambatana na virusi vya HIV.

4.      Kwa muda mrefu kuboresha maisha ya watu wanaoishi na virusi vya Ukimwi. 

&&&&&&

Lakini je, dawa za kurefusha maisha ya waathirika wa Ukimwi yaani ARV zinafanya vipi kazi mwilini? Ili kujibu swali hilo inabidi kwanza tujue hatua anwai za maisha ya kirusi cha HIV mwilini au lifecycle ya kirusi hicho. HIV huathiri seli za mfumo wa kulinda mwili na kuzigeuza seli hizo kuwa kama kiwanda cha kutengeneza virusi hivyo, kwani kirusi kimoja cha Ukimwi huweza kujigawanya na kutengeneza mamilioni ya virusi kama hivyo kwa kutumia seli za mwili wa muathiriwa. Seli zinaolengwa na kutumiwa na HIV ni seli zinazoitwa CD4, ambazo ni sehemu muhimu ya mfumo wa kulinda mwili. Baada ya virusi vya HIV kuingia katika seli hizo hupitia hatua kadhaa kabla virusi vingine vya HIV havijaanza kuzaliwa. Aina tofauti za dawa za ARV hutumika kusaidia katika steji tofauti za mzunguko wa maisha ya virusi vya HIV mwilini.

Ili matibabu ya dawa za ARV yaweza kuleta athari inayotakiwa kwa muda mrefu, inabidi mgonjwa wa Ukimwi atumie au ameze zaidi ya aina moja ya dawa hizo. Tiba hiyo huitwa tiba mseto na humaanisha kutumia dawa mchanganyiko za ARV katika matibabu ya Ukimwi. Takwimu zinaonyesha kuwa, watu wengi waliotumia dawa mchanganyiko walipata nafuu ikilinganishwa na wale waliotumia dawa aina moja.  Kwa mfano  kuna watu ambao walikuwa wameshindwa  hata kuendelea na shughuli zao za kila siku kutokana na kudhoofika na ugonjwa wa Ukimwi, lakini baada ya kutumia dawa hizo wameweza kurudi katika hali zao za kawaida na kuendelea na shughuli zao mbalimbali maishani. Pia ili tiba hiyo ifanikiwe mgonjwa wa Ukimwi anapaswa kufuata maelekezo ya daktari au mhudumu wa afya kuhusiana na namna ya kumeza dawa za ARV kama inavyotakiwa. Katika matibabu ya Ukimwi kwa kutumia madawa mchanganyiko au Combination Therapy, kwa kawaida aina tatu za dawa hizo hutumika ili kuwasaidia watu wenye Ukimwi, na aina hizo tofauti za dawa hupigana na virusi kwa njia tofauti, ili kuleta mafanikio zaidi katika kupambana na virusi vya HIV. Kwa kawaida kuna mchanganyiko wa aina tofauti, lakini baadhi ya dawa hizo hawa haziwezi kutumiwa kwa pamoja kwani, hufanya kazi kinyume cha dawa nyingine. Pia dawa hizi za ARV kwa kiasi fulani huweza kutumiwa na watoto walioathirika na ugonjwa wa Ukimwi.

&&&&&&&&

Wasikilizaji wapenzi mnategea sikio Idhaa ya Kiswahili Sauti ya Jamhuri ya Kiislamu ya Iran na kipindi kilichopo hewani ni cha Ijue Afya Yako. Matibabu mengine kwa wagonjwa wa Ukimwi ni ya kutumia aina moja ya dawa au Monotherapy. Katika matibabu haya dawa aina moja tu hutumika ambapo lengo ni kupunguza hatari ya kuambukiza virusi vya Ukimwi. Kwa mfano kumzuia mama mjamzito asimuambukize mtoto wake tumboni. Tiba ya aina hii haitumiwi sana kwa sababu, mwili hujenga kinga dhidi ya aina moja ya dawa baada ya muda fulani. Matumizi ya dawa za ARV yanaweza kuwa njia ya kuzuia kuenea kwa Ukimwi kwa njia mbili. Mosi ni kwa kuwatibu watu wenye virusi vya Ukimwi walioingia kwenye hatari ya kuingia katika stegi ya Ukimwi na kushambuliwa na magonjwa mbalimbali na pili ni kuwapa nafuu watu walio na virusi ili kuzuia maambukizo zaidi ya ugonjwa huo.

Wasikilizaji wapenzi kama tunavyojua ugonjwa wa Ukimwi hauna tiba mujarabu ambayo inaweza kuviteketeza kikamilifu virusi vya HIV katika mwili wa muathirika, na ijapokuwa kuna dawa za kurefusha maisha ya waathirika wa Ukimwi lakini bado ugonjwa huu ni changamoto kubwa kwa afya ya mwanadamu. Ni vyema tukumbuke kuwa, watu wengi wanaendelea kuambukizwa virusi vya Ukimwi duniani na kwa kiasi kikubwa barani Afrika hasa katika eneo la kusini mwa Jangwa la Sahara, huku kwa bahati mbaya, nusu ya maambukizo hayo yakiwakumba watu wasio na uwezo wa kununua dawa hizo pamoja na kushindwa kuzitumia ipasavyo. Nukta ya kuzingatia kuhusiana na dawa za ARV ni kuwa, matumizi ya dawa hizi za kuwaongezea maisha waathirika wa Ukimwi yanahitaji mgonjwa kula chakula bora wakati amapomeza dawa hizi. Mgonjwa pia anapaswa kunywa maji mengi na kuhakikisha kwamba anahifadhi dawa hizi katika mazingira mazuri. Vilevile dawa hizi hutumiwa na wale walioambukizwa virusi vya HIV baada ya kupima na kushauriwa kitaalamu hospitalilini au kwenye vituo vya afya kuanza kutumia dawa hizo kulingana na namna walivyoathirika. Kwa kawaida matumizi ya dawa za ARV hayaanzi baada tu ya mtu kuathirika na virusi vya Ukimwi, bali pale seli za CD4 zinapofikia 350 au pale muathirika wa HIV anapoingia katika hali ya Ukimwi ambayo ni pale mtu anapopata magonjwa nyemelezi yanayoambatana na ugonjwa huo. Pia mgonjwa wa Ukimwi anapaswa kupata ushauri maalumu ili kumtayarisha na matibabu ya ARV kabla ya kuanza kutumia dawa hizo. Imeonekana kuwa mgonjwa anaweza kuzoea kwa urahisi kutumia dawa hizi, lakini pia imeshuhudiwa kuwa matibabu haya baadhi ya wakati huwa magumu hasa kwa wagonjwa wenye hali duni za maisha. Hofu ya kudhulumiwa, kuchukiwa, kutengwa na kubaguliwa yote hayo huwafanya baadhi ya wagonjwa wengi wa Ukimwi barani Afrika kukataa kutumia dawa hizi za ARV.

&&&&&&

Ijapokuwa dawa za ARV haziwezi kuutibu kikamilifu ugonjwa wa Ukimwi na kumfanya mgonjwa asiwe tena na virusi hivyo lakini matumizi ya dawa hizo yana faida kubwa kwa wagonjwa wa Ukimwi. Hasa kwa kuwa huuhuisha na kulinda mfumo wa ulinzi wa mwili, hudibiti na hupunguza kasi ya kuzaliana virusi na kwa ujumla kuboresha maisha ya mgonjwa wa Ukimwi na mwishowe kumrefushia umri. Dawa hizo pia zinaweza kumletea madhara mtumiaji kama vile kuharisha, uchovu, maumivu ya kichwa na kadhalika hata kama zitatumiwa kama inavyotakiwa. Suala hili halimaanishi kuwa dawa hizo hazifai kutumiwa la hasha! Bali faida zake ni kubwa zaidi kuliko madhara yake. Iwapo hali hiyo itatokea, wanaotumia dawa hizi wanashauriwa kujadili suala hilo na daktari husika ili waweze kusaidiwa kupunguza madhara hayo. Pia wagonjwa wanashauriwa kupata ushauri wa daktari kabla ya kufanya mabadiko yoyote katika matumizi ya dawa za ARV.

Inafaa kukumbusha hapa kuwa, tangu ulipotambulika ugonjwa wa Ukimwi umesababisha vifo vya zaidi ya watu milioni 30 hadi mwaka 2009 na inakadiriwa kuwa, watu zaidi ya milioni 34 wanaishi na virusi vya HIV duniani. Licha ya kuwa bado hakuna dawa mujarabu ya kutibu Ukimwi lakini tunaweza kujiepusha kupata ugonjwa huu ikiwa tutazingatia njia tofauti za kujikinga na hasa kujiepusha na uasherati.

Wassalaamu Alaykum Warahmatullahi Wabarakaatuh.